De 1 Mei viering - 01-05-2014
In Nederland is 1 mei, de Dag van de Arbeid, niet iets wat we groots vieren. Tot vorig jaar lagen we nog bij te komen van 30 april. In Roemenië is het een officiële vrije dag, waarop mensen graag de natuur intrekken om te gaan barbecuen. Kijk, op de salade is zelfs '1 MAI' (1 mei) geschreven.
In Nederland is 1 mei, de Dag van de Arbeid, niet iets wat we groots vieren. Tot vorig jaar lagen we nog bij te komen van 30 april. In Roemenië is het een officiële vrije dag, waarop mensen graag de natuur intrekken om te gaan barbecuen. Kijk, op de salade is zelfs '1 MAI' (1 mei) geschreven.
Elke Roemeen gaat dus barbecuen, behalve een paar van onze kennissen dan. Ze zijn dankbaar dat ze al werk hébben, maar hun baas, een Syriër die een grote appelboomgaard heeft in het dorp, lapt alle officiële vrije dagen aan zijn laars. 'Jullie hebben een vakbond nodig' zei ik al tegen een van de jongens. Die haalde zijn schouders op.
De plek waar we zaten was van een adembenemende schoonheid. Een kudde koeien en een kudde schaapjes verderop in het zicht, de koolzaadvelden, en zelfs een rood treintje dat 'huuh huuh' deed toen het langsreed.
De plek waar we zaten was van een adembenemende schoonheid. Een kudde koeien en een kudde schaapjes verderop in het zicht, de koolzaadvelden, en zelfs een rood treintje dat 'huuh huuh' deed toen het langsreed.
De Manele, nogal controversiële zigeunerpopmuziek, maar ik ben er gek op, schalde uit diverse autoboxen.
Ik dacht dat er veel gedanst zou worden, maar dat viel nogal tegen, of mee. Zo hoefde ik me in ieder geval niet voor schut te zetten, want ze hadden me 'gedreigd' te leren buikdansen. Ik heb ze het begrip 'houten Hollanders' uitgelegd. Ik hou van dansen, maar veel aanleg heb ik niet.
Iedereen had een onwaarschijnlijke hoop eten meegenomen, ook om te kunnen uitdelen. Vooral 'mici', dit zijn de Roemeense gekruide gehaktrolletjes, die de EU bijna had willen verbieden wegens het gebruik van sodium bicarbonaat (een rijsmiddel zoals bakpoeder, waardoor de worstjes heerlijk luchtig worden).
Ik werd gewenkt door diverse mensen die graag met hun vuurtje op de foto wilden. Roemenen leggen weinig geduld aan de dag om een mooi gloeiend vuurtje te maken, zodra houtjes vlam vatten kunnen de worstjes er op. En hup, nog een scheut spiritus erbij als het niet opschiet. Dit verklaart wellicht ook de rookontwikkeling die er bij gepaard gaat.
Izabella had een pan vol 'Kurtos' gemaakt, een Hongaarse lekkernij van deeg, dat om een stok wordt gewikkeld. Maar de overheerlijke appeltaart van de buren won het qua smaak. Ik sloeg even een dagje over met mijn koolhydraat- en suikerbeperkt dieet. Toen ik liet blijken dat ik het heerlijk vond, kreeg ik meteen een joekel van een stuk mee voor thuis. Nee, help! Dat is teveel!
Ondertussen genoeg om te fotograferen. Ook op verzoek. Ik beloofde afdrukje te maken. En genoeg te kletsen. De mensen, allemaal wel familie van die en die, waren vriendelijk en nieuwsgierig. En ik kreeg diverse aanbiedingen. Wilde ik dat hondje kopen? Zal ik een goede man voor je zoeken? Heb je geen kinderen? Zoek ik er eentje die kinderen kan maken. En wil je nașa, peetmoeder, worden van het kind van Kinga, Izabella's dochter, als dat geboren wordt? Of getuige tijdens hun huwelijk? Een hele eer, maar er zitten ook financiële consequenties aan vast. Al blijken die bij navraag niet zo groot te zijn als bij een Roemeens-Orthodoxe bruiloft, en dan hadden Arjan en ik geen nași, peetouders, kunnen worden, want daar moet je getrouwd voor zijn. Dit zal een Evangelische bruiloft worden, en dan zijn er de Grote Peetouders, van de kant van de zoon, en de Kleine Peetouders, van de dochter's kant, zo legde Izabella het ons uit.
Ik dacht dat er veel gedanst zou worden, maar dat viel nogal tegen, of mee. Zo hoefde ik me in ieder geval niet voor schut te zetten, want ze hadden me 'gedreigd' te leren buikdansen. Ik heb ze het begrip 'houten Hollanders' uitgelegd. Ik hou van dansen, maar veel aanleg heb ik niet.
Iedereen had een onwaarschijnlijke hoop eten meegenomen, ook om te kunnen uitdelen. Vooral 'mici', dit zijn de Roemeense gekruide gehaktrolletjes, die de EU bijna had willen verbieden wegens het gebruik van sodium bicarbonaat (een rijsmiddel zoals bakpoeder, waardoor de worstjes heerlijk luchtig worden).
Ik werd gewenkt door diverse mensen die graag met hun vuurtje op de foto wilden. Roemenen leggen weinig geduld aan de dag om een mooi gloeiend vuurtje te maken, zodra houtjes vlam vatten kunnen de worstjes er op. En hup, nog een scheut spiritus erbij als het niet opschiet. Dit verklaart wellicht ook de rookontwikkeling die er bij gepaard gaat.
Izabella had een pan vol 'Kurtos' gemaakt, een Hongaarse lekkernij van deeg, dat om een stok wordt gewikkeld. Maar de overheerlijke appeltaart van de buren won het qua smaak. Ik sloeg even een dagje over met mijn koolhydraat- en suikerbeperkt dieet. Toen ik liet blijken dat ik het heerlijk vond, kreeg ik meteen een joekel van een stuk mee voor thuis. Nee, help! Dat is teveel!
Ondertussen genoeg om te fotograferen. Ook op verzoek. Ik beloofde afdrukje te maken. En genoeg te kletsen. De mensen, allemaal wel familie van die en die, waren vriendelijk en nieuwsgierig. En ik kreeg diverse aanbiedingen. Wilde ik dat hondje kopen? Zal ik een goede man voor je zoeken? Heb je geen kinderen? Zoek ik er eentje die kinderen kan maken. En wil je nașa, peetmoeder, worden van het kind van Kinga, Izabella's dochter, als dat geboren wordt? Of getuige tijdens hun huwelijk? Een hele eer, maar er zitten ook financiële consequenties aan vast. Al blijken die bij navraag niet zo groot te zijn als bij een Roemeens-Orthodoxe bruiloft, en dan hadden Arjan en ik geen nași, peetouders, kunnen worden, want daar moet je getrouwd voor zijn. Dit zal een Evangelische bruiloft worden, en dan zijn er de Grote Peetouders, van de kant van de zoon, en de Kleine Peetouders, van de dochter's kant, zo legde Izabella het ons uit.
Toen het in de namiddag wat warm werd in de zon zijn we naar het huis van de schoonfamilie gegaan. Ik zou uren naar het gescharrel van de kuikentjes kunnen kijken. Ik legde aan een stel uit dat wat voor hen normaal is, voor mij juist nieuw is. Hoe in de moderne wereld kippen in een stal zitten met zijn honderdduizenden, en heel snel moeten groeien. Hoe honderden koeien volautomatisch worden gemolken met een gigantische melkopbrengst.
En weer de vraag of ik werk voor ze wist. Het stel had gewerkt in het buitenland, In Spanje en in Slovenië, in de tuinbouw, wegenbouw, schoonmaak. Zo hadden ze hun eenkamerhuisje kunnen bouwen, ze lieten het me zien. Maar nu leefde het stel met hun jonge zoontje van 55 euro bijstand per maand plus 10 euro kinderbijslag. Voor hen is Roemenië een duur land. Iemand vroeg me hoeveel mijn camera had gekost, ik schaamde me er gewoon voor, en kon alleen maar zeggen dat haar schatting nog te laag was. En in het kader van 55 euro snap ik ook wel dat het onbegrijpelijk is dat we vrolijk een hondensterilisatie van 'slechts' 20 euro komen aanbieden. Wie maalt er om een hond als je eigen bestaan al zo zwaar is.
Aan het einde van de dag brak een noodweer los, met hagelstenen, donder en bliksem, en kwam er een einde aan deze fantastische dag.
En weer de vraag of ik werk voor ze wist. Het stel had gewerkt in het buitenland, In Spanje en in Slovenië, in de tuinbouw, wegenbouw, schoonmaak. Zo hadden ze hun eenkamerhuisje kunnen bouwen, ze lieten het me zien. Maar nu leefde het stel met hun jonge zoontje van 55 euro bijstand per maand plus 10 euro kinderbijslag. Voor hen is Roemenië een duur land. Iemand vroeg me hoeveel mijn camera had gekost, ik schaamde me er gewoon voor, en kon alleen maar zeggen dat haar schatting nog te laag was. En in het kader van 55 euro snap ik ook wel dat het onbegrijpelijk is dat we vrolijk een hondensterilisatie van 'slechts' 20 euro komen aanbieden. Wie maalt er om een hond als je eigen bestaan al zo zwaar is.
Aan het einde van de dag brak een noodweer los, met hagelstenen, donder en bliksem, en kwam er een einde aan deze fantastische dag.
Saubermachertjes komen niet 03-05-2014
'Ze komen niet' zei Izabella. Hoezo ze komen niet? We hebben vrijdagmorgen vóór half 8 ons vuilnis aan de kant van de weg gezet, zoals iedereen in het dorp heeft gedaan, een keer in de twee weken op vrijdag. 'Het is de dag na 1 mei'. Ja en? Er wordt toch weer gewoon gewerkt, de dag ná de Dag van de Arbeid? Juist nu mensen zoveel afval hebben na een feestdag komen ze niet? En wanneer komen de Saubermachertjes dan wel, over twee weken weer? Ophalende schouders, 'Ich weiss nicht', zegt Izabella, die graag Duits met ons spreekt.
'Ze komen niet' zei Izabella. Hoezo ze komen niet? We hebben vrijdagmorgen vóór half 8 ons vuilnis aan de kant van de weg gezet, zoals iedereen in het dorp heeft gedaan, een keer in de twee weken op vrijdag. 'Het is de dag na 1 mei'. Ja en? Er wordt toch weer gewoon gewerkt, de dag ná de Dag van de Arbeid? Juist nu mensen zoveel afval hebben na een feestdag komen ze niet? En wanneer komen de Saubermachertjes dan wel, over twee weken weer? Ophalende schouders, 'Ich weiss nicht', zegt Izabella, die graag Duits met ons spreekt.
Izabella werkte de Dag na de Dag van de Arbeid wél. Feilloos weet ze onderscheid te maken tussen onkruid en het gezaaide. En ze schijnt het werk in de moestuin nog graag te doen ook. Maar ja, wat doet ze niet graag, ze vindt koken en afwassen en boodschapjes doen net zo leuk. Ze is een harnicuța, een ijverigerdje.
Rico, de hond van de overburen kwam weer op playdate, en leefde zich helemaal uit. Hij mag tot de avond blijven hoor, zei Adrian.
Nog meer ijverigen. Arpi en Toderaș kwamen voor 'The Making of' de Oprit deel 2.
Rico, de hond van de overburen kwam weer op playdate, en leefde zich helemaal uit. Hij mag tot de avond blijven hoor, zei Adrian.
Nog meer ijverigen. Arpi en Toderaș kwamen voor 'The Making of' de Oprit deel 2.
Kerk 07-05-2014
We hebben enkele dagen van continue regen gehad. Dagen waarin niks te beleven viel. Behalve dat we op zondag in de regen naar de kerk liepen. Liepen ja, want de auto was bij de garage. Met daarin onze paraplu's.
Er is een Roemeens gezegde 'Als het regent ga je je geld tellen. Of de liefde bedrijven'. Izabella had als alternatief de vlooien van puppy Johnny geteld.
'Volgende keer vroeger komen' tikte een buurvrouw me op de arm. We hadden inderdaad maar een staartje van de dienst meegepakt. Om ons gezicht te laten zien. En het werd gewaardeerd door de priester. We hadden namelijk nog een missie, of hij zijn goedkeuring en steun wilde verlenen aan ons hondensterilisatie-project.
Dat deed hij zeker! En zijn hondje mocht dan ook gesteriliseerd worden. 'Je zult niemand vinden die tegen zo'n project kan zijn' zei hij. 'Het is alleen een schande dat er mensen van buiten moeten komen om dit te organiseren'. Of we dinsdagmiddag wilden terugkomen om er uitgebreider over te kunnen praten. Hij luisterde geïnteresseerd naar ons en kwam met een aantal goede suggesties. Daarna luisterden wij weer geïnteresseerd naar zijn uiteenzettingen over het geloof in de breedste zin. Al is mijn Roemeens nog niet op het niveau om het helemaal goed te kunnen volgen, en is dat na 2 uur erg vermoeiend.
Ook legde de priester uit waarom mannen vrouwen geen hand geven, want ik maakte 'de fout' om hem een hand te geven. Die hij overigens wel beleefd schudde. Hij deed voor hoe mannen vroeger elkaar hoger bij de pols grepen om te controleren of er geen wapen in de mouw verstopt zat. Bij vrouwen was dat dus niet nodig.
Sowieso zijn begroetingsrituelen hier voor mij ingewikkeld, vrouwen zoenen en knuffelen elkaar gauw, maar met mannen weet ik nooit of ik een vriendelijk knikje, een hand, een handkus of paar zoenen zal krijgen. Sommige zoenen heerlijk vochtig en kleverig. En dan moet ik het driemaal zoenen weer afleren, want hier is twee de gewoonte. En net als ik er twee geef heeft de ander de gewoonte van driemaal overgenomen.
We kregen een rondleiding over zijn erf, hij had ook een paar (brutale) jonge geitjes en een lam. De moedergeit stond verderop en had als taakje het gras van het weggetje naar de begraafplaats kort te houden.
En de hond heeft ook haar eigen taakje, ze houdt de vossen weg van de kippen, zo legde de priester uit.
We hebben enkele dagen van continue regen gehad. Dagen waarin niks te beleven viel. Behalve dat we op zondag in de regen naar de kerk liepen. Liepen ja, want de auto was bij de garage. Met daarin onze paraplu's.
Er is een Roemeens gezegde 'Als het regent ga je je geld tellen. Of de liefde bedrijven'. Izabella had als alternatief de vlooien van puppy Johnny geteld.
'Volgende keer vroeger komen' tikte een buurvrouw me op de arm. We hadden inderdaad maar een staartje van de dienst meegepakt. Om ons gezicht te laten zien. En het werd gewaardeerd door de priester. We hadden namelijk nog een missie, of hij zijn goedkeuring en steun wilde verlenen aan ons hondensterilisatie-project.
Dat deed hij zeker! En zijn hondje mocht dan ook gesteriliseerd worden. 'Je zult niemand vinden die tegen zo'n project kan zijn' zei hij. 'Het is alleen een schande dat er mensen van buiten moeten komen om dit te organiseren'. Of we dinsdagmiddag wilden terugkomen om er uitgebreider over te kunnen praten. Hij luisterde geïnteresseerd naar ons en kwam met een aantal goede suggesties. Daarna luisterden wij weer geïnteresseerd naar zijn uiteenzettingen over het geloof in de breedste zin. Al is mijn Roemeens nog niet op het niveau om het helemaal goed te kunnen volgen, en is dat na 2 uur erg vermoeiend.
Ook legde de priester uit waarom mannen vrouwen geen hand geven, want ik maakte 'de fout' om hem een hand te geven. Die hij overigens wel beleefd schudde. Hij deed voor hoe mannen vroeger elkaar hoger bij de pols grepen om te controleren of er geen wapen in de mouw verstopt zat. Bij vrouwen was dat dus niet nodig.
Sowieso zijn begroetingsrituelen hier voor mij ingewikkeld, vrouwen zoenen en knuffelen elkaar gauw, maar met mannen weet ik nooit of ik een vriendelijk knikje, een hand, een handkus of paar zoenen zal krijgen. Sommige zoenen heerlijk vochtig en kleverig. En dan moet ik het driemaal zoenen weer afleren, want hier is twee de gewoonte. En net als ik er twee geef heeft de ander de gewoonte van driemaal overgenomen.
We kregen een rondleiding over zijn erf, hij had ook een paar (brutale) jonge geitjes en een lam. De moedergeit stond verderop en had als taakje het gras van het weggetje naar de begraafplaats kort te houden.
En de hond heeft ook haar eigen taakje, ze houdt de vossen weg van de kippen, zo legde de priester uit.
Vervolgens vertelde de priester over de symbolen op de deur uit, en daarna werd ik in de gelegenheid gesteld om het kerktorentje te beklimmen, en van het uitzicht te genieten.
Maar ik was toch teleurgesteld dat mijn doel, een filmopname van de priester dat hij het project steunt en mensen oproept geen puppies meer weg te gooien, niet werd bereikt. Eerst wilde hij even overleggen met de Protopop, de Aartspriester, maar besloot dat hij voor kleine dingen zelf mocht beslissen. En het idee om op internet en de social media terecht te komen sprak hem helemaal niet aan. Want dat vernietigde de intimiteit tussen mensen.
Ook zijn we samen met Dorina (met haar auto) nog boodschapjes wezen doen in Târnăveni. Het marktje met groente en fruit en scharreleitjes is al een belevenis op zich. Arjan kocht heel wat stekjes van diverse groentjes voor de moestuin. Ik heb de indruk dat de oudere vrouwtjes op de markt hun schamele pensioentje wat bijspijkeren, ik kan het natuurlijk mis hebben, maar toch koop ik daarom graag voor een paar lei van die schattige bosjes bloemetjes.
Maar ik was toch teleurgesteld dat mijn doel, een filmopname van de priester dat hij het project steunt en mensen oproept geen puppies meer weg te gooien, niet werd bereikt. Eerst wilde hij even overleggen met de Protopop, de Aartspriester, maar besloot dat hij voor kleine dingen zelf mocht beslissen. En het idee om op internet en de social media terecht te komen sprak hem helemaal niet aan. Want dat vernietigde de intimiteit tussen mensen.
Ook zijn we samen met Dorina (met haar auto) nog boodschapjes wezen doen in Târnăveni. Het marktje met groente en fruit en scharreleitjes is al een belevenis op zich. Arjan kocht heel wat stekjes van diverse groentjes voor de moestuin. Ik heb de indruk dat de oudere vrouwtjes op de markt hun schamele pensioentje wat bijspijkeren, ik kan het natuurlijk mis hebben, maar toch koop ik daarom graag voor een paar lei van die schattige bosjes bloemetjes.
Minder gesteld waren we op de bedelaar die met zijn blinde zoontje rondliep. In het ergste geval is het kind expres blind gemaakt om meer op te kunnen leveren, in het minst erge geval is het gewoon exploitatie van die handicap. Vreselijk dat ik zo moet denken, maar wie mijn eerdere reisverhalen heeft gelezen, weet dat het gebaseerd is op ervaringen. Hoe dan ook, Arjan moest de man van zich afschudden en snauwde hem toe dat hij niet wilde worden aangeraakt.
En we wachtten nog even op de aankomst van het treintje in Laslău Mare, alwaar de gemeenteambtenaar uitstapte met zijn aktetas en het invalidenpensioen van Dorina in haar hand uittelde. Zo gemakkelijk kan het gaan.
Tenslotte bezochten we nog even het winkeltje van Tibi. Voor wat snoepgoed en enkele noodzakelijke producten is dit een van de 'magazin mixt' (gemengde winkel) in het dorp.
De weegschaal stond er hoogst authentiek te wezen.
En we wachtten nog even op de aankomst van het treintje in Laslău Mare, alwaar de gemeenteambtenaar uitstapte met zijn aktetas en het invalidenpensioen van Dorina in haar hand uittelde. Zo gemakkelijk kan het gaan.
Tenslotte bezochten we nog even het winkeltje van Tibi. Voor wat snoepgoed en enkele noodzakelijke producten is dit een van de 'magazin mixt' (gemengde winkel) in het dorp.
De weegschaal stond er hoogst authentiek te wezen.
Tuin vol honden 07-05-2015
De Nederlandse Janna (met een vakantiehuis in Oarba de Mures) en de Roemeense Brinda (uit Turda, zeer begaan met het lot van de straathonden) kwamen langs. Janna met haar drie honden en Brinda met een schoothondje en twee puppies.
Met Janna wandelde ik de heuvels in, en ze begreep het ook. Wat een heerlijke plek is dit. De honden genoten net zo!
De afspraak met Janna was oorspronkelijk gemaakt om een kastje uit de ' Epoca de Aur', de Roemeense Gouden Eeuw te komen ophalen bij ons, maar no way dat het kastje nog zou passen in een auto met 2 vrouwen en 6 honden. Dus altijd weer een reden tot een nieuwe afspraak. Gezellig.
De Nederlandse Janna (met een vakantiehuis in Oarba de Mures) en de Roemeense Brinda (uit Turda, zeer begaan met het lot van de straathonden) kwamen langs. Janna met haar drie honden en Brinda met een schoothondje en twee puppies.
Met Janna wandelde ik de heuvels in, en ze begreep het ook. Wat een heerlijke plek is dit. De honden genoten net zo!
De afspraak met Janna was oorspronkelijk gemaakt om een kastje uit de ' Epoca de Aur', de Roemeense Gouden Eeuw te komen ophalen bij ons, maar no way dat het kastje nog zou passen in een auto met 2 vrouwen en 6 honden. Dus altijd weer een reden tot een nieuwe afspraak. Gezellig.
Net nadat de visite was weggegaan kwam er bij de overburen een doos met nieuwe kuikentjes aan. De vorige kuikentjes waren opgesmuld door de vossen. Hondje Rico zou de vossen moeten afschrikken, maar dat was dus duidelijk niet gelukt. Hopelijk groeien deze wel op tot grote kippen.
Het dochtertje was heel lief met de kuikentjes. Het zoontje was was ruwer, maar werd wel gecorrigeerd door zijn moeder. Ik zie soms ook kinderen lelijk doen tegen dieren zonder dat er wat van wordt gezegd, en realiseer me zo vaak dat goed zijn voor dieren een kwestie is van opvoeden. En de ouders hebben dat zelf ook al niet meegekregen.
Het tandenloze mannetje is Mircea, hij komt dagelijks de koe melken bij de buren, en vertelde me dat hij drie meiden had gehad, zijn vrouw en twee dochters, maar de een werd doodgereden en de ander werd ziek, en nou heeft hij nog maar één dochter.
Het dochtertje was heel lief met de kuikentjes. Het zoontje was was ruwer, maar werd wel gecorrigeerd door zijn moeder. Ik zie soms ook kinderen lelijk doen tegen dieren zonder dat er wat van wordt gezegd, en realiseer me zo vaak dat goed zijn voor dieren een kwestie is van opvoeden. En de ouders hebben dat zelf ook al niet meegekregen.
Het tandenloze mannetje is Mircea, hij komt dagelijks de koe melken bij de buren, en vertelde me dat hij drie meiden had gehad, zijn vrouw en twee dochters, maar de een werd doodgereden en de ander werd ziek, en nou heeft hij nog maar één dochter.
Bijbelklasje 09-05-2015
Iedereen die mij kent, denkt ongetwijfeld 'Kerk? Bijbelklasje? Wat is er gebeurd?' Tja, het geloof, in diverse vormen, zit nu eenmaal diep in de Roemeense samenleving. En zo kreeg ik de uitnodiging van de overbuurvrouw om een te komen kijken bij het bijbelklasje. Ze zijn Pocaiți, de verzamelnaam van Evangelische stromingen (Pinkster, Zevendedag).
Dus ik meldde me in de middag bij overbuurvrouw Adalina. Waar ik haar dochtertje 'mooi' hoorde zeggen, want dat had ze blijkbaar onthouden toen ik foto's maakte van haar en haar broertje.
Laslău Mic, huis rechts was het 'schoolgebouwtje'
Iedereen die mij kent, denkt ongetwijfeld 'Kerk? Bijbelklasje? Wat is er gebeurd?' Tja, het geloof, in diverse vormen, zit nu eenmaal diep in de Roemeense samenleving. En zo kreeg ik de uitnodiging van de overbuurvrouw om een te komen kijken bij het bijbelklasje. Ze zijn Pocaiți, de verzamelnaam van Evangelische stromingen (Pinkster, Zevendedag).
Dus ik meldde me in de middag bij overbuurvrouw Adalina. Waar ik haar dochtertje 'mooi' hoorde zeggen, want dat had ze blijkbaar onthouden toen ik foto's maakte van haar en haar broertje.
Laslău Mic, huis rechts was het 'schoolgebouwtje'
We liepen naar het nabijgelegen dorpje Laslău Mic, waar veel Saksische huizen stonden. Haar zus liep ook mee met haar dochtertje. De kleine had haar middagdutje gemist en was van vermoeidheid aan het dreinen. 'Ophouden of je krijgt een klap' zei de moeder. Zonder dat dat hielp. En er werd nog een tandje bijgezet. 'Ophouden of je krijgt een klap van tanti (ik dus)'. 'Nee, nee, dat doe ik niet' haastte ik me te zeggen, ik wilde niet als boevrouw betrokken worden bij pedagogische onmacht.
Het klaslokaal bestond uit wat houten banken voor de kinderen. Er kwamen er uiteindelijk tegen de 20, soms hadden ze er wel 40, zei Adalina. Soms kwam er ook een Amerikaanse, die Engels aan de kinderen leerde. Super. Er werd wat gebeden, bijbelteksten opgedreund, en wat gezongen. Dat laatste was het leukste, met veel gebaren erbij.
Na een klein uurtje volgde de sluiting en deelde ik Hollandse schuimpjes uit, die afkomstig waren uit Arjan's Sinterklaaspakket van een goede vriendin.
Het klaslokaal bestond uit wat houten banken voor de kinderen. Er kwamen er uiteindelijk tegen de 20, soms hadden ze er wel 40, zei Adalina. Soms kwam er ook een Amerikaanse, die Engels aan de kinderen leerde. Super. Er werd wat gebeden, bijbelteksten opgedreund, en wat gezongen. Dat laatste was het leukste, met veel gebaren erbij.
Na een klein uurtje volgde de sluiting en deelde ik Hollandse schuimpjes uit, die afkomstig waren uit Arjan's Sinterklaaspakket van een goede vriendin.
Bij het naar buiten lopen van het schooltje zag ik deze zestienjarige knul, een broertje van Adalina, met een hond aan de lijn heen en weer lopen. Ik vroeg 'ben je aan het trainen met hem?'. 'Ja' zei hij. Het was de eerste keer dat ik in mijn omgeving zag dat iemand actief met een hond bezig was. Ik legde hem uit dat we een sterilisatieproject gaan starten en dat we vrijwilligers kunnen gebruiken die de honden kunnen verzorgen als het veterinaire team er is. En hij wil graag komen helpen. Er is natuurlijk niets mooiers als mensen uit het dorp zelf interesse tonen!
Daarna werd ik uitgenodigd bij de ouders van Adelina. Er bleken vier generaties in het huis te wonen. De ouders hebben vier dochters en een zoon. Twee dochters hadden jonge kinderen waarvan de vaders ze hadden laten barsten.
Op dit prachtige plaatje het dochtertje van Adalina, dat ook Adalina heet, met haar overgrootmoeder, die doofstom is sinds haar geboorte, maar wel wat kan liplezen.
Op dit prachtige plaatje het dochtertje van Adalina, dat ook Adalina heet, met haar overgrootmoeder, die doofstom is sinds haar geboorte, maar wel wat kan liplezen.
De vader van het gezin haalde een map tevoorschijn en liet zijn certificaat zien. Hij was officieel erkend als 'gewond geraakt tijdens de revolutie van 1989'.
Hij liet zien hoe een kogel via zijn kin door zijn keel ging en in zijn rug er weer uit kwam. Wat een wonder dat hij dat overleefd heeft!
Hij liet zien hoe een kogel via zijn kin door zijn keel ging en in zijn rug er weer uit kwam. Wat een wonder dat hij dat overleefd heeft!
Ik kreeg een rondleiding over het erf en de grote trots is hun paard. Het paard ziet er zeer goed verzorgd uit, en hij ging het borstelen, en zei steeds 'kijk eens hoe braaf ze is'.
Ook liet hij een grappig hondje zien dat een goede rattenvanger is. Hij riep 'zoek, zoek' en het hondje ging meteen graven onder een hok.
Uiteindelijk spande hij zijn paard in om me naar huis te brengen. Voor mij altijd een attractie, een ritje met paard en wagen. 'Ik heb geen zweep, dat is helemaal niet nodig' zei hij. Veel mensen in het dorp zwaaiden naar ons en ik voelde me als een wuivende prinses in een rijtuigje.
Ook liet hij een grappig hondje zien dat een goede rattenvanger is. Hij riep 'zoek, zoek' en het hondje ging meteen graven onder een hok.
Uiteindelijk spande hij zijn paard in om me naar huis te brengen. Voor mij altijd een attractie, een ritje met paard en wagen. 'Ik heb geen zweep, dat is helemaal niet nodig' zei hij. Veel mensen in het dorp zwaaiden naar ons en ik voelde me als een wuivende prinses in een rijtuigje.
Varkenssportschoenen 10-05-2015
Vrijdag waren we naar Auchan City gegaan, de shoppingmall bij Targu Mures. Bij de Praktiker kochten we een grastrimmer en nog wat nuttige zaken, en er liep zoveel personeel rond dat het een werkverschaffingsproject leek,. Na de kassa gingen we een garantiebonnetje halen voor de grastrimmer, invullen dit, invullen dat, stempeltje hier, stempeltje daar, en er werd een fourpack bier neergezet. Bier? Ja, als een man een bepaald bedrag heeft besteed, krijgt hij bier. 'Wat krijgt een vrouw dan', vroeg ik. 'Niets, want ze krijgen op Vrouwendag een bloemetje'.
En daarna controleerde een beveiligingsman, die op enkele meters afstand ons al die tijd bij de kassa en bij de balie had zien staan, nog even pro forma ons bonnetje met de aankopen.
Later op de dag hadden we wat te doen bij Dorina lees en ging het over invalidenuitkeringen. 'Het is maar goed dat ze er tegenwoordig een beetje op controleren' zei Marius, de partner van Dorina. 'In het verderop gelegen dorp ontvangen vijf blinden een uitkering en die rijden allemaal auto'.
Roemeens is soms zo'n grappige taal. Er zijn nogal wat woorden die geleend zijn van een merk en dan een soortnaam worden. Wij kennen dat met 'aspirientje'. Ik leerde al dat Yală een sleutelslot is (van Yale) en Junker de geiser is. En zo noemen ze sportschoenen Adidași (het meervoud van Adidas).
Goed. Ik ging soep maken, en Arjan haalde twee varkenspootjes bij de Auchan om als soepvlees te gebruiken. Nadat ik die gekookt had, vroeg ik me af wat ik er mee moest, het was vooral dik vel en bot, noem me verwend, maar ik ging het niet opeten. Arjan besloot ook te passen, maar Izabella ging er lekker aan kluiven, en kreeg de rest mee in een doggybag.
Nu terug naar de Roemeense taal. We hebben ons helemaal rot gelachen toen we in een recept lazen dat ze varkenspootjes 'adidași de porc' noemen. Varkenssportschoenen. Je verzint het niet!
Vrijdag waren we naar Auchan City gegaan, de shoppingmall bij Targu Mures. Bij de Praktiker kochten we een grastrimmer en nog wat nuttige zaken, en er liep zoveel personeel rond dat het een werkverschaffingsproject leek,. Na de kassa gingen we een garantiebonnetje halen voor de grastrimmer, invullen dit, invullen dat, stempeltje hier, stempeltje daar, en er werd een fourpack bier neergezet. Bier? Ja, als een man een bepaald bedrag heeft besteed, krijgt hij bier. 'Wat krijgt een vrouw dan', vroeg ik. 'Niets, want ze krijgen op Vrouwendag een bloemetje'.
En daarna controleerde een beveiligingsman, die op enkele meters afstand ons al die tijd bij de kassa en bij de balie had zien staan, nog even pro forma ons bonnetje met de aankopen.
Later op de dag hadden we wat te doen bij Dorina lees en ging het over invalidenuitkeringen. 'Het is maar goed dat ze er tegenwoordig een beetje op controleren' zei Marius, de partner van Dorina. 'In het verderop gelegen dorp ontvangen vijf blinden een uitkering en die rijden allemaal auto'.
Roemeens is soms zo'n grappige taal. Er zijn nogal wat woorden die geleend zijn van een merk en dan een soortnaam worden. Wij kennen dat met 'aspirientje'. Ik leerde al dat Yală een sleutelslot is (van Yale) en Junker de geiser is. En zo noemen ze sportschoenen Adidași (het meervoud van Adidas).
Goed. Ik ging soep maken, en Arjan haalde twee varkenspootjes bij de Auchan om als soepvlees te gebruiken. Nadat ik die gekookt had, vroeg ik me af wat ik er mee moest, het was vooral dik vel en bot, noem me verwend, maar ik ging het niet opeten. Arjan besloot ook te passen, maar Izabella ging er lekker aan kluiven, en kreeg de rest mee in een doggybag.
Nu terug naar de Roemeense taal. We hebben ons helemaal rot gelachen toen we in een recept lazen dat ze varkenspootjes 'adidași de porc' noemen. Varkenssportschoenen. Je verzint het niet!
De benen van Dorina 10-05-2014
Dorina riep de hulp van Arjan en mij in. Dorina mist een groot deel van haar benen en heeft totaal versleten protheses. In Duitsland kunnen ze nieuwe protheses voor haar maken, maar het restbedrag dat ze zelf moet betalen kan ze onmogelijk zelf ophoesten. Arjan zal zich op de fondsenwerving storten en mijn bescheiden bijdrage bestond uit het fotograferen van Dorina met en zonder protheses.
Ik wist al dat Dorina haar benen was kwijtgeraakt door een treinongeluk, maar het fijne wist ik er verder niet van. In de intimiteit van het fotograferen vroeg ik haar 'hoe komt het dat je benen zo ongelijk zijn ?' Ze zei 'ik weet het niet. Ik werd wakker in het ziekenhuis en had geen idee dat ik mijn benen had verloren. Toen dat tot me doordrong vroeg ik 'wie heeft mijn benen er afgehaald?'
Niemand dus. Ik was van het trapje gevallen'. 'Een trapje bij het treinstation en kwam er toen een trein aan?' vroeg ik. 'Nee, het trapje van de trein zelf, zei Dorina. Het drong maar moeilijk tot me door dat er zoiets bestaat als een rijdende trein met open deuren.
Dorina vervolgde: 'ik heb er totaal geen herinnering aan. Ik schijn daar eerst urenlang te hebben gelegen, en daarna heb ik twee weken in coma gelegen in het ziekenhuis.'
Dorina, nu 43, was 19 toen het gebeurde. Een jaar later ontfermde een Duitse hulporganisatie zich over Dorina en kreeg ze protheses en leerde weer lopen. Dorina pakte haar rode 'Carnet de Munca' erbij, het 'Werkboekje' waarin vroeger werd bijgehouden welke arbeidsrechten werden opgebouwd. Ze had als naaister in de fabriek nog niet zo heel veel opgebouwd.
Uit het boekje viste ze twee oude Duitse krantenberichten op, dat vertelde over het noodlot dat de levenslustige Dorina had getroffen en de hulp die er vanuit Duitsland werd geboden.
Hulp die nu opnieuw moet worden geboden. Want na meer dan 20 jaar zijn de protheses echt helemaal op, en doen ze Dorina veel zeer.
Dorina liet me zien hoe ze zich ook een beetje kan redden zonder protheses en een rolstoel. Maar dat is in en rondom het huis. Het woongedeelte is gelijkvloers aangelegd. Als ze er op uit wil, heeft ze haar protheses nodig. Ze heeft gelukkig een auto, maar geen rijbewijs, en laat anderen chauffeuren. Ook heeft ze een scootertje, maar anderen moeten 'm dan even aantrappen.
En waarom is Dorina het fondsenwerven waard? Omdat ze niet klaagt en het leven blijmoedig tegemoet treedt. Omdat we geloven in kleinschalige hulp die precies op de juiste plek terecht komt. Arjan zal een bankrekening en een Facebookgroep openen voor haar. (EDIT: later zijn de protesen plus operatie geregeld vanuit Duitsland)
Dorina riep de hulp van Arjan en mij in. Dorina mist een groot deel van haar benen en heeft totaal versleten protheses. In Duitsland kunnen ze nieuwe protheses voor haar maken, maar het restbedrag dat ze zelf moet betalen kan ze onmogelijk zelf ophoesten. Arjan zal zich op de fondsenwerving storten en mijn bescheiden bijdrage bestond uit het fotograferen van Dorina met en zonder protheses.
Ik wist al dat Dorina haar benen was kwijtgeraakt door een treinongeluk, maar het fijne wist ik er verder niet van. In de intimiteit van het fotograferen vroeg ik haar 'hoe komt het dat je benen zo ongelijk zijn ?' Ze zei 'ik weet het niet. Ik werd wakker in het ziekenhuis en had geen idee dat ik mijn benen had verloren. Toen dat tot me doordrong vroeg ik 'wie heeft mijn benen er afgehaald?'
Niemand dus. Ik was van het trapje gevallen'. 'Een trapje bij het treinstation en kwam er toen een trein aan?' vroeg ik. 'Nee, het trapje van de trein zelf, zei Dorina. Het drong maar moeilijk tot me door dat er zoiets bestaat als een rijdende trein met open deuren.
Dorina vervolgde: 'ik heb er totaal geen herinnering aan. Ik schijn daar eerst urenlang te hebben gelegen, en daarna heb ik twee weken in coma gelegen in het ziekenhuis.'
Dorina, nu 43, was 19 toen het gebeurde. Een jaar later ontfermde een Duitse hulporganisatie zich over Dorina en kreeg ze protheses en leerde weer lopen. Dorina pakte haar rode 'Carnet de Munca' erbij, het 'Werkboekje' waarin vroeger werd bijgehouden welke arbeidsrechten werden opgebouwd. Ze had als naaister in de fabriek nog niet zo heel veel opgebouwd.
Uit het boekje viste ze twee oude Duitse krantenberichten op, dat vertelde over het noodlot dat de levenslustige Dorina had getroffen en de hulp die er vanuit Duitsland werd geboden.
Hulp die nu opnieuw moet worden geboden. Want na meer dan 20 jaar zijn de protheses echt helemaal op, en doen ze Dorina veel zeer.
Dorina liet me zien hoe ze zich ook een beetje kan redden zonder protheses en een rolstoel. Maar dat is in en rondom het huis. Het woongedeelte is gelijkvloers aangelegd. Als ze er op uit wil, heeft ze haar protheses nodig. Ze heeft gelukkig een auto, maar geen rijbewijs, en laat anderen chauffeuren. Ook heeft ze een scootertje, maar anderen moeten 'm dan even aantrappen.
En waarom is Dorina het fondsenwerven waard? Omdat ze niet klaagt en het leven blijmoedig tegemoet treedt. Omdat we geloven in kleinschalige hulp die precies op de juiste plek terecht komt. Arjan zal een bankrekening en een Facebookgroep openen voor haar. (EDIT: later zijn de protesen plus operatie geregeld vanuit Duitsland)
Veemarkt 11-05-2015
Zondagmorgen gingen we naar de veemarkt in Bahnea. Ik vind het moeilijk in woorden te vatten waarom ik het een overweldigende ervaring vond. Zoveel mensen, zoveel dieren. Dieren die waarmee niet altijd even zachtzinnig wordt omgegaan, maar ik heb tegelijkertijd het besef dat veel mensen ook een hard bestaan hebben. En het zo gewend zijn.
Ik begreep ook wat ik een dag daarvoor voor een ijselijke dierenbrul had gehoord, toen ik de buurman op de markt met een stierkalf in de kar zag, het had een ring door zijn neus gekregen.
Ik stuitte al meteen op veel te schattige pups, ik kon niet ophouden met ze te aaien, die bij wijze van kofferbakverkoop werden aangeboden. Het is een Roemeens werkhondenras, de Ciobanesc Romanesc de Bucovina, De Roemeense herdershond Bucovina.
En daar liep ik dan op de veemarkt als opvallend lang blond fotograferend mens die alleen maar 'ach gossie, kijk nou' riep en de dieren wilde aaien. Aaien! Radicaal concept.
Er was aardig wat politie op de markt aanwezig. Het schijnt er vaak hommeles te zijn, maar daar heb ik ieder geval niets van gemerkt.
Zondagmorgen gingen we naar de veemarkt in Bahnea. Ik vind het moeilijk in woorden te vatten waarom ik het een overweldigende ervaring vond. Zoveel mensen, zoveel dieren. Dieren die waarmee niet altijd even zachtzinnig wordt omgegaan, maar ik heb tegelijkertijd het besef dat veel mensen ook een hard bestaan hebben. En het zo gewend zijn.
Ik begreep ook wat ik een dag daarvoor voor een ijselijke dierenbrul had gehoord, toen ik de buurman op de markt met een stierkalf in de kar zag, het had een ring door zijn neus gekregen.
Ik stuitte al meteen op veel te schattige pups, ik kon niet ophouden met ze te aaien, die bij wijze van kofferbakverkoop werden aangeboden. Het is een Roemeens werkhondenras, de Ciobanesc Romanesc de Bucovina, De Roemeense herdershond Bucovina.
En daar liep ik dan op de veemarkt als opvallend lang blond fotograferend mens die alleen maar 'ach gossie, kijk nou' riep en de dieren wilde aaien. Aaien! Radicaal concept.
Er was aardig wat politie op de markt aanwezig. Het schijnt er vaak hommeles te zijn, maar daar heb ik ieder geval niets van gemerkt.
Dit prachtige tweejarige paard (links) werd me aangeboden voor 1200 euro. De eigenaar poseerde geduldig, en zei daarna 'kuken', hij wilde de foto graag op het schermpje zien. 'Kuken'? Was hij in Duitsland geweest? Nee in Holland, met een circus mee.
Ook een ander schitterende paard (rechts) werd me aangeboden. En ik kreeg de eigenaar er gratis bij 'vind je mij ook niet leuk?'
Er viel ook al geen tuigage aan me te slijten, bij gebrek aan een paard. Maar ik vind de rode versiersels aan het hoofdstel wel erg leuk. Volgens het bijgeloof is het om het paard gezond te houden. Maar daar zal een eigenaar toch echt meer moeite voor moeten doen, en zijn paard niet moeten afbeulen voor de kar. Een paard kan rustig 30 jaar worden, maar de meesten zullen de 10 jaar niet halen, vrees ik.
Ook een ander schitterende paard (rechts) werd me aangeboden. En ik kreeg de eigenaar er gratis bij 'vind je mij ook niet leuk?'
Er viel ook al geen tuigage aan me te slijten, bij gebrek aan een paard. Maar ik vind de rode versiersels aan het hoofdstel wel erg leuk. Volgens het bijgeloof is het om het paard gezond te houden. Maar daar zal een eigenaar toch echt meer moeite voor moeten doen, en zijn paard niet moeten afbeulen voor de kar. Een paard kan rustig 30 jaar worden, maar de meesten zullen de 10 jaar niet halen, vrees ik.
Er waren ook een aantal mici (gehaktrolletjes) kraampjes. Toen de dochter van Izabella en wat schoonfamilie uit Bahnea zich bij ons voegden, lieten we ons de mici goed smaken.
Na de veemarkt gingen we nog even het hoger gelegen gedeelte van Bahnea in om de schoonfamilie van de dochter van Izabella te bezoeken.
We wilden graag twee kerkjes bezoeken, en liepen naar een ander kerkje dan we op het oog hadden. Maar vanaf daar was wel het uitzicht naar de twee andere kerkjes fenomenaal. 'Weten jullie wel hoe mooi jullie hier wonen', vroeg ik.
Onderweg schoot ik nog een plaatje van een plaatje van een meisje. Printesa, Prinses, werd ze genoemd. Ik dacht eerst vanwege haar zondagse jurkje, maar nee, dat is haar echte naam.
En ik zag jongetjes in de straat spelen op rolschaatsjes, maar dan zittend. En hop, daar gaan ze! Mazzel zeg dat het dorp op een heuvel ligt.
Met Andreea, ook al zo'n plaatje, ze wil later danseres worden, kletste ik over muziek, we houden allebei van Manele, (de nogal controversiële zigeunerpop ). Als ik een geliefde zanger noemde, riep zij enthousiast 'dat is ook een zigeuner! Gipsypride lijkt me een goed iets.
Met de auto reden we naar de twee andere kerkjes. De Orthodoxe kerk was zeer de moeite waard vanwege de prachtige muurbeschilderingen. Er werd net een Pomana gehouden, dat is een herdenking van iemand die een bepaalde periode geleden is overleden, en ik wilde niet zomaar foto's gaan maken. Maar iemand nodigde me uit om het even aan de Priester te vragen en die vond het prima. Toen ik langs het gezelschap liep, kreeg ik een soort van croissant in mijn handen gedrukt. Ik durfde het eerst niet aan te nemen, ik was natuurlijk een buitenstaander, maar nam het toch aan, en hoorde later dat ik zoiets ab-so-luut niet mag weigeren. En Kinga, de dochter van Izabella, die soms niet eens voldoende geld heeft om brood te kopen, ze is afhankelijk van het geld dat haar man stuurt die werkzaam in Slovenië is, liet het zich goed smaken.
De schoonfamilie van Kinga kwamen thuis met warme, verse Kurtos. Ik had net op de veemarkt een foto geschoten van een stalletje waar dat gemaakt werd.
Kijk, dit zijn de Hongaarse Kurtos, zoete deegwaren op een rol, waarbij ik het dan weer grappig vind dat het op een ouderwets ronddraaimechaniek zit en dat er met een föhn wordt geprobeerd het proces wat te versnellen.
Na de veemarkt gingen we nog even het hoger gelegen gedeelte van Bahnea in om de schoonfamilie van de dochter van Izabella te bezoeken.
We wilden graag twee kerkjes bezoeken, en liepen naar een ander kerkje dan we op het oog hadden. Maar vanaf daar was wel het uitzicht naar de twee andere kerkjes fenomenaal. 'Weten jullie wel hoe mooi jullie hier wonen', vroeg ik.
Onderweg schoot ik nog een plaatje van een plaatje van een meisje. Printesa, Prinses, werd ze genoemd. Ik dacht eerst vanwege haar zondagse jurkje, maar nee, dat is haar echte naam.
En ik zag jongetjes in de straat spelen op rolschaatsjes, maar dan zittend. En hop, daar gaan ze! Mazzel zeg dat het dorp op een heuvel ligt.
Met Andreea, ook al zo'n plaatje, ze wil later danseres worden, kletste ik over muziek, we houden allebei van Manele, (de nogal controversiële zigeunerpop ). Als ik een geliefde zanger noemde, riep zij enthousiast 'dat is ook een zigeuner! Gipsypride lijkt me een goed iets.
Met de auto reden we naar de twee andere kerkjes. De Orthodoxe kerk was zeer de moeite waard vanwege de prachtige muurbeschilderingen. Er werd net een Pomana gehouden, dat is een herdenking van iemand die een bepaalde periode geleden is overleden, en ik wilde niet zomaar foto's gaan maken. Maar iemand nodigde me uit om het even aan de Priester te vragen en die vond het prima. Toen ik langs het gezelschap liep, kreeg ik een soort van croissant in mijn handen gedrukt. Ik durfde het eerst niet aan te nemen, ik was natuurlijk een buitenstaander, maar nam het toch aan, en hoorde later dat ik zoiets ab-so-luut niet mag weigeren. En Kinga, de dochter van Izabella, die soms niet eens voldoende geld heeft om brood te kopen, ze is afhankelijk van het geld dat haar man stuurt die werkzaam in Slovenië is, liet het zich goed smaken.
De schoonfamilie van Kinga kwamen thuis met warme, verse Kurtos. Ik had net op de veemarkt een foto geschoten van een stalletje waar dat gemaakt werd.
Kijk, dit zijn de Hongaarse Kurtos, zoete deegwaren op een rol, waarbij ik het dan weer grappig vind dat het op een ouderwets ronddraaimechaniek zit en dat er met een föhn wordt geprobeerd het proces wat te versnellen.
Circus in Bahnea 12-05-2014
Een veelbelovende poster in Bahnea. Circus! En opwinding bij de kids. 'Zullen we wat kinderen meenemen naar het circus', overlegden Arjan en ik. Hebben ze zelf geen geld voor. 'Doen we'. En zo gingen we met zijn tienen naar het circus. Eerst dronken we een glaasje fris in een barretje. Daarna liepen we naar de camin, het buurthuis.
Hier moest het toch zijn, maar waar was de circustent? Nee, het was ín het buurthuis. Circus 'Imperial' uit Covasna was zonder tent.
En bleek zelfs geen circus te zijn! Het was een goochelshow! Maar erg sympathiek en leuk gedaan en het publiek was superenthousiast.
Het circus bleek door twee personen gerund te worden, de kaartjesverkoper was tevens de goochelaar en de vrouw die suikerspinnen verkocht was tevens de vrouw die werd doorgezaagd.
Er werd de nodige participatie van het publiek verwacht en veel kinderen zwaaiden wild met de handen dat ze mee wilden doen. 'Onze' Andreea wist het ook nog tot het podium te schoppen.
En tenslotte werd en nog onder veel gegil een schildpad en een boa constrictor getoond.
Het was een bijzonder geslaagde avond!
Een veelbelovende poster in Bahnea. Circus! En opwinding bij de kids. 'Zullen we wat kinderen meenemen naar het circus', overlegden Arjan en ik. Hebben ze zelf geen geld voor. 'Doen we'. En zo gingen we met zijn tienen naar het circus. Eerst dronken we een glaasje fris in een barretje. Daarna liepen we naar de camin, het buurthuis.
Hier moest het toch zijn, maar waar was de circustent? Nee, het was ín het buurthuis. Circus 'Imperial' uit Covasna was zonder tent.
En bleek zelfs geen circus te zijn! Het was een goochelshow! Maar erg sympathiek en leuk gedaan en het publiek was superenthousiast.
Het circus bleek door twee personen gerund te worden, de kaartjesverkoper was tevens de goochelaar en de vrouw die suikerspinnen verkocht was tevens de vrouw die werd doorgezaagd.
Er werd de nodige participatie van het publiek verwacht en veel kinderen zwaaiden wild met de handen dat ze mee wilden doen. 'Onze' Andreea wist het ook nog tot het podium te schoppen.
En tenslotte werd en nog onder veel gegil een schildpad en een boa constrictor getoond.
Het was een bijzonder geslaagde avond!
Puppy Zuzu
Dit willen jullie niet lezen. Dit wil ik niet schrijven. Dit wil ik niet meemaken. En toch gebeurt het.
Izabella ging naar huis en wat ik nog nooit gedaan had, ik wilde met haar meelopen, en nam Zasja ook mee. Bijna bij haar huis hoorden we gepiep. 'Weggegooide puppies' constateerde Izabella. In een diepe greppel in een ondiepe sloot lag een lege plastic zak met in het water drie dode pups, en twee nog levend op de kant. Het was al een toer van jewelste om de ene te pakken te krijgen, en de andere konden we niet vinden en was in de tussentijd opgehouden met piepen, en dus overleden.
Ik liep met de ene pup, een vrouwtje, naar huis, met de tranen over mijn wangen.
En nu? Ik weet het niet. De navelstreng zit er nog aan. Ik had nog een pakje kattenmelk waar ik een beetje van gaf met een spuitje. Kijken hoe de nacht doorkomen. Morgen er verder over piekeren.
De reden van ons sterilisatieproject ligt nu op mijn schoot in een handdoek.
Dit willen jullie niet lezen. Dit wil ik niet schrijven. Dit wil ik niet meemaken. En toch gebeurt het.
Izabella ging naar huis en wat ik nog nooit gedaan had, ik wilde met haar meelopen, en nam Zasja ook mee. Bijna bij haar huis hoorden we gepiep. 'Weggegooide puppies' constateerde Izabella. In een diepe greppel in een ondiepe sloot lag een lege plastic zak met in het water drie dode pups, en twee nog levend op de kant. Het was al een toer van jewelste om de ene te pakken te krijgen, en de andere konden we niet vinden en was in de tussentijd opgehouden met piepen, en dus overleden.
Ik liep met de ene pup, een vrouwtje, naar huis, met de tranen over mijn wangen.
En nu? Ik weet het niet. De navelstreng zit er nog aan. Ik had nog een pakje kattenmelk waar ik een beetje van gaf met een spuitje. Kijken hoe de nacht doorkomen. Morgen er verder over piekeren.
De reden van ons sterilisatieproject ligt nu op mijn schoot in een handdoek.
Na een nachtje voor het puppy te hebben gezorgd, tegen me aangehouden in bed en kattenmelk gegeven en buikje gemasseerd, en een naam gegeven, Zuzu, naar een Roemeens yoghurtmerk, had ik alle mogelijkheden afgewogen. Een van de struikelblokken was ook dat ik volgende week naar Nederland vertrek voor twee weken en dan (alweer) Arjan met de zorg voor een andere hond zou opzadelen.
En zo togen we naar een dierenkliniek in Targu Mures. Bij het woord euthanasie keek de assistente me misprijzend aan, het is in Roemenië natuurlijk ook een zwaarbeladen woord, en schoof me een briefje toe met twee telefoonnummers. 'Bel het asiel maar'. We hadden geen idee of het een gemeentelijk of particulier asiel betrof, maar no way dat ik een puppy van twee of drie dagen oud in een gemeentelijk asiel zou achterlaten. Arjan sprak met iemand die weer een ander nummer gaf, misschien wist die persoon een zogende teef. We kregen weer een sprankje hoop, maar er werd niet opgenomen.
We besloten naar een andere kliniek te gaan. Daar troffen we een vreselijk aardige vrouw die meteen haar handen strekte naar Zuzu en haar onder haar trui stopte. Ja, we gaan er heel goed voor zorgen, en we houden contact via Facebook. Ik zei dat ik over drie weken weer kom kijken. Ze vroeg helemaal niet om geld maar we hebben zelf 100 lei (22 euro) gegeven, want ja, de kosten gaan daar ook door. Nu gaan we hopen dat Zuzu tot een fijne en mooie hond opgroeit. Als een hondje in twee dagen al zoveel geluk in het leven heeft, en vannacht zoveel levenslust heeft getoond, dan moet dat toch wat betekenen?
En zo togen we naar een dierenkliniek in Targu Mures. Bij het woord euthanasie keek de assistente me misprijzend aan, het is in Roemenië natuurlijk ook een zwaarbeladen woord, en schoof me een briefje toe met twee telefoonnummers. 'Bel het asiel maar'. We hadden geen idee of het een gemeentelijk of particulier asiel betrof, maar no way dat ik een puppy van twee of drie dagen oud in een gemeentelijk asiel zou achterlaten. Arjan sprak met iemand die weer een ander nummer gaf, misschien wist die persoon een zogende teef. We kregen weer een sprankje hoop, maar er werd niet opgenomen.
We besloten naar een andere kliniek te gaan. Daar troffen we een vreselijk aardige vrouw die meteen haar handen strekte naar Zuzu en haar onder haar trui stopte. Ja, we gaan er heel goed voor zorgen, en we houden contact via Facebook. Ik zei dat ik over drie weken weer kom kijken. Ze vroeg helemaal niet om geld maar we hebben zelf 100 lei (22 euro) gegeven, want ja, de kosten gaan daar ook door. Nu gaan we hopen dat Zuzu tot een fijne en mooie hond opgroeit. Als een hondje in twee dagen al zoveel geluk in het leven heeft, en vannacht zoveel levenslust heeft getoond, dan moet dat toch wat betekenen?
Met de kleine Zuzu gaat het goed, ze drinkt als een hongerige wolf, volgens de zorgzame opvangmama Monika..
Dagje 'canvassen' 17-05-2014
Canvassing, zo noemen ze het (in het Engels) om via een persoonlijk contact uitleg te geven over een campagne, bijvoorbeeld politiek van aard. In dit geval ons sterilisatieproject. Gewapend met flyertjes en een glimlach ging ik op pad. Het persoonlijk contact was zeer eenvoudig. Mensen staan graag voor hun poort, en roepen je dan toe 'waar ga je heen', wat eigenlijk breder bedoeld is, en dus ook als 'wat ga je doen' kan worden verstaan. Dan vroeg ik meteen of ze honden hebben, zwaaide ik met een foldertje en legde het uit. Maar eerst moest ik natuurlijk vragen beantwoorden zoals 'hoe vindt je het hier, en hoe zit het nou met jou en Arjan en die andere vrouw'.
Bijna iedereen heeft een of meerdere honden, meestal aan een stukje ketting, en wat me vooral opviel was dat het bijna altijd reuen zijn. Mensen willen geen teefjes omdat ze dan met de puppies zitten, en het vermoeden is dat die dus meteen worden verzopen. De enige man die ik sprak die geen hond had, wilde toch heel graag een flyertje van me hebben.
Een vrouw vertelde trots dat ze haar hond had gevaccineerd en dat haar hond een paspoortje had. En daarna wilde ze graag over haar familie vertellen en kwam ze met een stapel foto's aan van vroeger. Man overleden, nicht in Amerika, ik luisterde geduldig.
Ik stopte ook even bij de Priester. Hij vertelde juist dat hij zijn hond niet (meer) laat vaccineren, omdat er vier van zijn hondjes waren doodgegaan na vaccinatie.
Ook onderwierp hij de flyertjes aan een positief kritische blik. Ik had een blik stroopwafels voor hem meegenomen en kreeg meteen een kado terug, een icoon van Maria, naar zeggen geïmporteerd uit Oekraïne.
Hij vroeg me ook meteen om 10 plekken op de registratielijst te reserveren, want hij wist dat er een groep mensen binnenkort naar Ierland zou vertrekken en die zullen al hun honden achterlaten.
Soms vonden mensen dat de overheid dit soort projecten hoort te financieren. Terecht. Maar tot de overheid werkelijk het licht ziet, dan maar zo. Diverse malen hoorde ik 'maar wat als mijn hond dood gaat'. Dat is waarschijnlijk te wijten aan de vaak erbarmelijke sterilisatievaardigheden van rurale dierenartsen. Ze léren het niet eens op de opleiding, ze doen maar wat. Een flinke jaap, boel niet goed dichtnaaien, en de darmen puilen er daarna uit, vaak genoeg gezien. Sosm werd een hond toch loops, was er een eierstok blijven zitten. Ik kon mensen gerust stellen door uit te leggen dat de dierenartsen die voor dit project komen uitstekend getraind zijn. Ze beheersen de 'sleutelgatmethode', slechts een sneetje van 1 cm is genoeg om te kunnen steriliseren!
Verder hebben we de burgemeester van Suplac gesproken. Hij had nog niet gehoord over ons sterilisatieproject van de vice-burgemeester, maar was eveneens coöperatief. Ons postertje kreeg een mooie plek op het publicatiebord, ze zullen het in de lokale krant vermelden en ze zullen de inschrijving voor ons bijhouden. 'Nu mai aruncati pui', 'gooi geen puppies meer weg', staat er op een bord in het gemeentehuis, en na de vondst van de pasgeboren puppies in de sloot is dat actueler dan ooit.
Ik kwam aan bij de schaapsherder, helemaal aan de andere kant van het dorp. Ik kon nog net zien hoe het enalaatste hondje van zijn nest van een week of 7 geleden meeging met een gezin naar Bahnea.
En er wachtte me bij de schaapsherder nog een verrassing. Er zat een zwarte herder die net een paar dagen geleden een nest had gekregen, maar er waren geen puppies te zien. Wel was ze druk aan het zoeken naar haar puppies, en zij (en wij) hoorden kleine piepjes, waarschijnlijk een nestje katten op de hooizolder. Dus ik vroeg me af hoe het zat met haar nest. 'Ze had er 11', zei de herder. We hebben ze weggegooid. 'Waar dan' vroeg ik. 'Ach, dat weet ik niet, mijn zoon heeft het gedaan'.
Ik ben er voor 99% zeker van dat dit de moeder is van Zuzu. De andere puppies die ik in het water heb zien liggen, waren voornamelijk zwart, net als de moeder. En de datum komt overeen. Ik vroeg wie de vaderhond was. "Geen idee, niet een van mijn honden, ze is het dorp in gegaan'. Een teef kan trouwens door meerdere reuen bevrucht worden.
Canvassing, zo noemen ze het (in het Engels) om via een persoonlijk contact uitleg te geven over een campagne, bijvoorbeeld politiek van aard. In dit geval ons sterilisatieproject. Gewapend met flyertjes en een glimlach ging ik op pad. Het persoonlijk contact was zeer eenvoudig. Mensen staan graag voor hun poort, en roepen je dan toe 'waar ga je heen', wat eigenlijk breder bedoeld is, en dus ook als 'wat ga je doen' kan worden verstaan. Dan vroeg ik meteen of ze honden hebben, zwaaide ik met een foldertje en legde het uit. Maar eerst moest ik natuurlijk vragen beantwoorden zoals 'hoe vindt je het hier, en hoe zit het nou met jou en Arjan en die andere vrouw'.
Bijna iedereen heeft een of meerdere honden, meestal aan een stukje ketting, en wat me vooral opviel was dat het bijna altijd reuen zijn. Mensen willen geen teefjes omdat ze dan met de puppies zitten, en het vermoeden is dat die dus meteen worden verzopen. De enige man die ik sprak die geen hond had, wilde toch heel graag een flyertje van me hebben.
Een vrouw vertelde trots dat ze haar hond had gevaccineerd en dat haar hond een paspoortje had. En daarna wilde ze graag over haar familie vertellen en kwam ze met een stapel foto's aan van vroeger. Man overleden, nicht in Amerika, ik luisterde geduldig.
Ik stopte ook even bij de Priester. Hij vertelde juist dat hij zijn hond niet (meer) laat vaccineren, omdat er vier van zijn hondjes waren doodgegaan na vaccinatie.
Ook onderwierp hij de flyertjes aan een positief kritische blik. Ik had een blik stroopwafels voor hem meegenomen en kreeg meteen een kado terug, een icoon van Maria, naar zeggen geïmporteerd uit Oekraïne.
Hij vroeg me ook meteen om 10 plekken op de registratielijst te reserveren, want hij wist dat er een groep mensen binnenkort naar Ierland zou vertrekken en die zullen al hun honden achterlaten.
Soms vonden mensen dat de overheid dit soort projecten hoort te financieren. Terecht. Maar tot de overheid werkelijk het licht ziet, dan maar zo. Diverse malen hoorde ik 'maar wat als mijn hond dood gaat'. Dat is waarschijnlijk te wijten aan de vaak erbarmelijke sterilisatievaardigheden van rurale dierenartsen. Ze léren het niet eens op de opleiding, ze doen maar wat. Een flinke jaap, boel niet goed dichtnaaien, en de darmen puilen er daarna uit, vaak genoeg gezien. Sosm werd een hond toch loops, was er een eierstok blijven zitten. Ik kon mensen gerust stellen door uit te leggen dat de dierenartsen die voor dit project komen uitstekend getraind zijn. Ze beheersen de 'sleutelgatmethode', slechts een sneetje van 1 cm is genoeg om te kunnen steriliseren!
Verder hebben we de burgemeester van Suplac gesproken. Hij had nog niet gehoord over ons sterilisatieproject van de vice-burgemeester, maar was eveneens coöperatief. Ons postertje kreeg een mooie plek op het publicatiebord, ze zullen het in de lokale krant vermelden en ze zullen de inschrijving voor ons bijhouden. 'Nu mai aruncati pui', 'gooi geen puppies meer weg', staat er op een bord in het gemeentehuis, en na de vondst van de pasgeboren puppies in de sloot is dat actueler dan ooit.
Ik kwam aan bij de schaapsherder, helemaal aan de andere kant van het dorp. Ik kon nog net zien hoe het enalaatste hondje van zijn nest van een week of 7 geleden meeging met een gezin naar Bahnea.
En er wachtte me bij de schaapsherder nog een verrassing. Er zat een zwarte herder die net een paar dagen geleden een nest had gekregen, maar er waren geen puppies te zien. Wel was ze druk aan het zoeken naar haar puppies, en zij (en wij) hoorden kleine piepjes, waarschijnlijk een nestje katten op de hooizolder. Dus ik vroeg me af hoe het zat met haar nest. 'Ze had er 11', zei de herder. We hebben ze weggegooid. 'Waar dan' vroeg ik. 'Ach, dat weet ik niet, mijn zoon heeft het gedaan'.
Ik ben er voor 99% zeker van dat dit de moeder is van Zuzu. De andere puppies die ik in het water heb zien liggen, waren voornamelijk zwart, net als de moeder. En de datum komt overeen. Ik vroeg wie de vaderhond was. "Geen idee, niet een van mijn honden, ze is het dorp in gegaan'. Een teef kan trouwens door meerdere reuen bevrucht worden.
Over Zuzu alleen maar gelukkig nieuws, ze is geadopteerd door een poes! Samen met nog een ander moederloos pupje.
Ik heb uitgebreid met de schaapsherder en zijn vrouw zitten praten. 'Laat me een paar van je honden steriliseren, dan hoef je ze niet meer weg te gooien' vroeg ik. Het kon hem niets schelen, 'van mijn part gooi ik ze in het vuur'. Maar zijn vrouw wil het wel, en uiteindelijk spraken we af dat ik twee van de drie teven kan steriliseren.
'Dieren moeten iets produceren, en honden doen dat niet' vond hij. Ik bracht daar tegenin dat honden al duizenden jaren mensen behulpzaam zijn. Met waken, hoeden, jagen en apporteren, en ook gezelschap brengen, zoals wij honden hebben. Of ik hem ooit op andere gedachten breng? Ik weet het niet, maar ik heb mijn best gedaan.
'Dieren moeten iets produceren, en honden doen dat niet' vond hij. Ik bracht daar tegenin dat honden al duizenden jaren mensen behulpzaam zijn. Met waken, hoeden, jagen en apporteren, en ook gezelschap brengen, zoals wij honden hebben. Of ik hem ooit op andere gedachten breng? Ik weet het niet, maar ik heb mijn best gedaan.
Targu Mures - De Dagen van de Stad 16-05-2014
We hadden diverse dingen te doen in Târgu Mureș, en dat het De Dagen van de Stad zijn, was een verrassende en geweldig leuke bijkomstigheid.
Vier dagen markt met ambachten, popconcerten, vuurwerk, dat soort dingen.
Een vrouw zat ijverig te handwerken, natuurlijk mocht ik een foto maken, maar wilde ik dan ook de foto toesturen? Natuurlijk, heeft u een e-mailadres voor mij? Jazeker. Ik kreeg een briefje met een postadres. Ook goed. En wilden we een slokje pruimenjenever?
Ik kocht een paar grappige pollepels als souvenirs, zo leuk, met uitsnedes van smileys en hartjes.
Deze man had zulke lange wenkbrauwen dat het een kunst op zich was. Al had ik de foto eigenlijk en profil moeten nemen, maar ik kon toch moeilijk de beste man vragen even opzij te kijken vanwege zijn wenkbrauwen.
We zagen ook nog een stand met keramiek uit Horezu, daar waren we in september 2011 geweest. Ik noemde de naam (nou ja een deel dan, want best ingewikkeld) van de vrouw met een keramiekatelier waar we lang mee hebben staan praten, Eufrosina Vicșoreanu, en de man zei dat het zijn overbuurvrouw was geweest, maar dat ze een jaar of twee geleden was overleden. Ach jee.
En we aten wat op een terras, en we legden uit aan Izabella dat zo onze vakanties in Roemenië waren. Wat rondreizen, wat rondlopen, wat eten, wat rondreizen, wat rondlopen, wat eten. Het Grote Genieten.
Onderweg naar huis maakten we in het kader van rondreizen, rondlopen, wat eten, nog een tussenstop bij restaurant Lyra. Ik was helemaal lyrisch over de papanași, een soort oliebollen van zoete kaas, met zure room en jam. Beslist mijn Roemeense lievelingsgerecht. Ik wilde er wel even mijn eetvoorschriften voor aan de kant schuiven.
En we aten wat op een terras, en we legden uit aan Izabella dat zo onze vakanties in Roemenië waren. Wat rondreizen, wat rondlopen, wat eten, wat rondreizen, wat rondlopen, wat eten. Het Grote Genieten.
Onderweg naar huis maakten we in het kader van rondreizen, rondlopen, wat eten, nog een tussenstop bij restaurant Lyra. Ik was helemaal lyrisch over de papanași, een soort oliebollen van zoete kaas, met zure room en jam. Beslist mijn Roemeense lievelingsgerecht. Ik wilde er wel even mijn eetvoorschriften voor aan de kant schuiven.
Ikje van een ander
'Hoe grappig de dingen synchroon kunnen lopen' , schreef ik vanmorgen op Facebook. 'Gisteren genoot ik van een dagje Târgu Mureș, het waren nog wel 'Zilele Targumuresene' tot onze vreugde. Ik stak nog een paar keer over buiten het zebrapad om, en hoorde dat je er een boete voor kunt krijgen.
En vandaag lees ik dit in mijn krant:'
[email protected]
Met een vriend ben ik in Targu Mures, Roemenië, om een werkkamp voor jongeren op te zetten. We steken de straat over, maar niet via het zebrapad. Een politieauto stopt abrupt. De jongste van de twee agenten stapt uit en deelt ons mee dat we een boete krijgen. Voor overleg loopt hij terug naar zijn oudere collega in de auto. Bij terugkeer zegt hij dat we er met een waarschuwing vanaf komen.
De agent begint een klaagzang over zijn vaderland. Hij vraagt waarom wij ons voor Roemenië inzetten. Ik vertel hem over onze beweegreden en vraag hem wat zijn land zo slecht maakt. Zonder blikken of blozen antwoordt hij: „Ik haat dit land, iedereen hier is corrupt.”
'Hoe grappig de dingen synchroon kunnen lopen' , schreef ik vanmorgen op Facebook. 'Gisteren genoot ik van een dagje Târgu Mureș, het waren nog wel 'Zilele Targumuresene' tot onze vreugde. Ik stak nog een paar keer over buiten het zebrapad om, en hoorde dat je er een boete voor kunt krijgen.
En vandaag lees ik dit in mijn krant:'
[email protected]
Met een vriend ben ik in Targu Mures, Roemenië, om een werkkamp voor jongeren op te zetten. We steken de straat over, maar niet via het zebrapad. Een politieauto stopt abrupt. De jongste van de twee agenten stapt uit en deelt ons mee dat we een boete krijgen. Voor overleg loopt hij terug naar zijn oudere collega in de auto. Bij terugkeer zegt hij dat we er met een waarschuwing vanaf komen.
De agent begint een klaagzang over zijn vaderland. Hij vraagt waarom wij ons voor Roemenië inzetten. Ik vertel hem over onze beweegreden en vraag hem wat zijn land zo slecht maakt. Zonder blikken of blozen antwoordt hij: „Ik haat dit land, iedereen hier is corrupt.”
Naar Rupea 18-05-2014
Na twee keer een afspraak te moeten afzeggen kwam het er nu toch van. We gingen de familie Simonescu opzoeken in Rupea. Ik heb hen via een gramaticaboek dat ik kocht van Connie 't Hart leren leren kennen, en het contact liep via Facebook.
We vertrokken vroeg van huis omdat er op de route veel moois te bezien was.
Onze eerste stop was Saschiz, een mooi Saksisch dorpje dat begin 1300 is gesticht. De Evangelische kerk met de klokkentoren is ook erg oud, al is het na brand opnieuw gebouwd. Ook is er een (vervallen) burcht met resten van een kasteel.
Ze zijn bezig met het bouwen van een informatiecentrum voor toerisme, het kleine kantoortje was nu dicht, maar belooft veel voor de toekomst met streekproducten als jam, honing en aardewerk.
Een bord vertelde over het Natura2000 project, dat de Târnava Mare regio beschermt. Onderweg zagen we al twee keer een arend majestueus rondcirkelen. Er zitten in dit gebied rond de 40 beschermde vogelsoorten, alsmede wolven en beren.
Izabella vertelde trouwens dat er jaren geleden een beer was gesignaleerd in haar dorpje (dat naast ons dorp ligt), maar dat is dan wel een zeldzaamheid, het berengebied ligt ietsje zuidelijker.
Over 'wildlife' gesproken, op deze dag ergens anders in Roemenië werden 17 wisenten in een natuurreservaat geherintroduceerd.
Na twee keer een afspraak te moeten afzeggen kwam het er nu toch van. We gingen de familie Simonescu opzoeken in Rupea. Ik heb hen via een gramaticaboek dat ik kocht van Connie 't Hart leren leren kennen, en het contact liep via Facebook.
We vertrokken vroeg van huis omdat er op de route veel moois te bezien was.
Onze eerste stop was Saschiz, een mooi Saksisch dorpje dat begin 1300 is gesticht. De Evangelische kerk met de klokkentoren is ook erg oud, al is het na brand opnieuw gebouwd. Ook is er een (vervallen) burcht met resten van een kasteel.
Ze zijn bezig met het bouwen van een informatiecentrum voor toerisme, het kleine kantoortje was nu dicht, maar belooft veel voor de toekomst met streekproducten als jam, honing en aardewerk.
Een bord vertelde over het Natura2000 project, dat de Târnava Mare regio beschermt. Onderweg zagen we al twee keer een arend majestueus rondcirkelen. Er zitten in dit gebied rond de 40 beschermde vogelsoorten, alsmede wolven en beren.
Izabella vertelde trouwens dat er jaren geleden een beer was gesignaleerd in haar dorpje (dat naast ons dorp ligt), maar dat is dan wel een zeldzaamheid, het berengebied ligt ietsje zuidelijker.
Over 'wildlife' gesproken, op deze dag ergens anders in Roemenië werden 17 wisenten in een natuurreservaat geherintroduceerd.
Een ander bord trok ook mijn aandacht. Er worden aanbevelingen gegeven hoe men wel/niet historische huizen moet opknappen. Mijn moeder vroeg laatst of al die verschillende huiskleuren mochten, en ja, iedereen doet maar wat naar eigen (wan)smaak. Vila Kakelbont is er niets bij. Maar in Saschiz willen ze het toch een beetje in goede banen leiden.
Onze volgende stop was het plaatsje Criț. Ik ben geen grote fan van de Duitse taal, maar de Duitse naam van dit dorp, Deutsch-Kreuz, vind ik dan wel weer geweldig klinken.
In deze regio hebben plaatsen doorgaans een Roemeense en een Hongaarse naam, of een Roemeense en een Duitse naam. Er werd nog gerenoveerd en het zou in juli 2015 af moeten zijn.
Op een bord met tekst over Criț werd de plaatsnaam in het Engels vertaald met 'Criticism' en in het Duits met 'Kritik'. Gevalletje Google Translate?
In deze regio hebben plaatsen doorgaans een Roemeense en een Hongaarse naam, of een Roemeense en een Duitse naam. Er werd nog gerenoveerd en het zou in juli 2015 af moeten zijn.
Op een bord met tekst over Criț werd de plaatsnaam in het Engels vertaald met 'Criticism' en in het Duits met 'Kritik'. Gevalletje Google Translate?
De foto hieronder is zo'n dierbare foto geworden! Ik zag in Criț een paar mensen met dit oude hondje. De jongen aaide het beestje met zo'n zachtheid en tederheid. Ik ging naar hem toe en zei hem dat ik het mooi vond dat hij er zo lief voor is. Zijn moeder fluisterde naar me 'hij heeft Down syndroom'. Ik zei 'ik weet het'. 'Hij houdt heel veel van dieren, vooral van honden en paarden', voegde ze er aan toe. Daarna vertelde ze me dat ze in de stad Brașov hadden gewoond, maar voor hem verhuisd zijn naar het platteland, zodat hij een beetje in alle rust zijn gang kan gaan zonder veel gevaar te lopen.
Door naar Mesendorf (dorpje met maar één naam). Ook helaas niet van binnen te bezichtigen op dit moment.
Voor mij was de Jaarling die rond galoppeerde door het dorp de grootste attractie.
En even later onderweg nog een jongen gezien die óp een paard reed, dat zie ik niet veel, de paarden lopen eigenlijk altijd voor de kar. Of de ploeg.
Voor mij was de Jaarling die rond galoppeerde door het dorp de grootste attractie.
En even later onderweg nog een jongen gezien die óp een paard reed, dat zie ik niet veel, de paarden lopen eigenlijk altijd voor de kar. Of de ploeg.
Daarna door naar Viscri, ik mag wel zeggen een van de hoogtepunten van de vele weerkerkjes in Roemenië. Ik ben er in 2007 met mijn Roemeense partner geweest, en was nu nóg enthousiaster dan toen. En sta daar niet alleen in, want Prins Charles heeft er niet voor niets een landgoed gekocht. De weg er naar toe was aanzienlijk verbeterd sinds mijn vorige bezoek.
Er is een aandoenlijk kerkje dat nog steeds dienst doet. En er zijn veel gebruiksvoorwerpen en verhalen van vroeger bewaard gebleven en tentoongesteld in een bescheiden museum.
In de Spektoren (het spek op de foto is echt!) hingen de inwoners hun eigen stukken spek (met hun huisnummer er op geschreven) aan een eigen haak. Het bleef het hele jaar door koel in de toren. Eenmaal in de week, op zondagochtend 7 uur, werd de toren geopend en mocht men onder toeziend oog van twee aangewezen dorpelingen een stuk spek ophalen.
En zo waren er meer wetenswaardigheden te lezen over het dorpsleven in die tijd, over de dorpsraad en het sociale leven.
Kortom, Viscri is het bezoeken meer dan waard. Je kunt er sokken/slofjes kopen en zelfs een viltcursus bijwonen of een hoefsmit bezoeken.
Al met al hadden onze bezoeken aan de kerkjes veel meer tijd gekost dan de bedoeling was. In Rupea werd al uren op ons gewacht met de lunch, en twee gezinsleden moesten de deur uit, dus ze begonnen alvast maar met eten.
Er is een aandoenlijk kerkje dat nog steeds dienst doet. En er zijn veel gebruiksvoorwerpen en verhalen van vroeger bewaard gebleven en tentoongesteld in een bescheiden museum.
In de Spektoren (het spek op de foto is echt!) hingen de inwoners hun eigen stukken spek (met hun huisnummer er op geschreven) aan een eigen haak. Het bleef het hele jaar door koel in de toren. Eenmaal in de week, op zondagochtend 7 uur, werd de toren geopend en mocht men onder toeziend oog van twee aangewezen dorpelingen een stuk spek ophalen.
En zo waren er meer wetenswaardigheden te lezen over het dorpsleven in die tijd, over de dorpsraad en het sociale leven.
Kortom, Viscri is het bezoeken meer dan waard. Je kunt er sokken/slofjes kopen en zelfs een viltcursus bijwonen of een hoefsmit bezoeken.
Al met al hadden onze bezoeken aan de kerkjes veel meer tijd gekost dan de bedoeling was. In Rupea werd al uren op ons gewacht met de lunch, en twee gezinsleden moesten de deur uit, dus ze begonnen alvast maar met eten.
Uiteindelijk kwamen we dus aan in Rupea en konden we meteen aan tafel. Er was een overvloedige maaltijd, die begon met koude hapjes, zoals kaas, tomaten, en de zaligste slănina, vetspek, die ik maar kon bedenken. En dat vetspek omdat we lang geleden een keer 'jummie' hadden geroepen naar aanleiding van een foto. De eerste keren in Roemenië vond ik de hapjes al een hele maaltijd, maar er kwam nog soep. En daarna kwam er een flink stuk kip met aardappelen. En daarna twee plakken taart. Alles huisgemaakt, met behulp van de kinderen. 'Plof' noemen ze hier 'poc'. 'Waarom denk je dat ik vanmorgen niet heb ontbeten', voegde Arjan er aan toe.
En we werden voorgesteld aan het grote, warme gezin. Dana en Petru hebben de zorg voor acht weeshuiskinderen op zich genomen. Hun eigen zoon is al het huis uit. Dana, onderwijzers, vertelde hoe een jongen steeds negatieve aandacht vroeg, en er veel huiselijk geweld achter bleek te schuilen. Ze nam hem op in hun gezin, en er volgden meer. Ze hebben een groot hart voor mens en dier, en leren dit ook aan hun kinderen. Er wil er zelfs eentje dierenarts worden! Ze hebben een stuk of 10 (straat of asiel-) honden en 10 katten.
Zie ook www.rupea.nl
We namen de kids mee naar de burcht van Rupea. Ik vroeg me af waarom ik niet eerder had geweten dat er een burcht was, maar de grote restauratie was pas in 2013 klaar, daarvoor viel er weinig te bezichtigen. Bij de kerkjes en de burcht die ik vandaag bezocht denk ik altijd 'EU money well spent'.
De kinderen waren erg enthousiast, holden van hier naar daar, poseerden heel graag voor foto's, en klauterden als aapjes over rotspartijen.
En we werden voorgesteld aan het grote, warme gezin. Dana en Petru hebben de zorg voor acht weeshuiskinderen op zich genomen. Hun eigen zoon is al het huis uit. Dana, onderwijzers, vertelde hoe een jongen steeds negatieve aandacht vroeg, en er veel huiselijk geweld achter bleek te schuilen. Ze nam hem op in hun gezin, en er volgden meer. Ze hebben een groot hart voor mens en dier, en leren dit ook aan hun kinderen. Er wil er zelfs eentje dierenarts worden! Ze hebben een stuk of 10 (straat of asiel-) honden en 10 katten.
Zie ook www.rupea.nl
We namen de kids mee naar de burcht van Rupea. Ik vroeg me af waarom ik niet eerder had geweten dat er een burcht was, maar de grote restauratie was pas in 2013 klaar, daarvoor viel er weinig te bezichtigen. Bij de kerkjes en de burcht die ik vandaag bezocht denk ik altijd 'EU money well spent'.
De kinderen waren erg enthousiast, holden van hier naar daar, poseerden heel graag voor foto's, en klauterden als aapjes over rotspartijen.
Dubbele verjaardag in Bahnea 20-05-2014
Het was vandaag zowel de verjaardag van de zwangere Kinga (23 jaar), de dochter van Izabella, als van haar partner Florin (24 jaar). Florin was net dit weekend teruggekomen van werken in Slovenië. In een boomgaard waar ze hop verbouwen, het schijnt heel zwaar werkt ze zijn, veel op zijn knieën. Hij blijft nu thuis tot na de bevalling, en gaat in september werken in Duitsland. In de appels en peren.
Er was heerlijke zelfgemaakte taart en blijkbaar hebben ze ook hier de gewoonte om elkaar met een lik taart in het gezicht te plagen.
Kinga's schoon-moeder deed me de suggestie om het stel na hun huwelijk mee te nemen naar Holland op huwelijksreis. 'Maar ik heb geen woning meer in Nederland' zei ik. Ze begreep dat ik nu in Roemenië woon en concludeerde 'dan moet je trouwen'. Ik zei 'Hoezo, ik zou niet weten waarom.'
Nog even smelten bij de überschattige konijntjes. Uiteindelijk zijn ze wel voor de slacht, niet voor de schattigheid.
Het was vandaag zowel de verjaardag van de zwangere Kinga (23 jaar), de dochter van Izabella, als van haar partner Florin (24 jaar). Florin was net dit weekend teruggekomen van werken in Slovenië. In een boomgaard waar ze hop verbouwen, het schijnt heel zwaar werkt ze zijn, veel op zijn knieën. Hij blijft nu thuis tot na de bevalling, en gaat in september werken in Duitsland. In de appels en peren.
Er was heerlijke zelfgemaakte taart en blijkbaar hebben ze ook hier de gewoonte om elkaar met een lik taart in het gezicht te plagen.
Kinga's schoon-moeder deed me de suggestie om het stel na hun huwelijk mee te nemen naar Holland op huwelijksreis. 'Maar ik heb geen woning meer in Nederland' zei ik. Ze begreep dat ik nu in Roemenië woon en concludeerde 'dan moet je trouwen'. Ik zei 'Hoezo, ik zou niet weten waarom.'
Nog even smelten bij de überschattige konijntjes. Uiteindelijk zijn ze wel voor de slacht, niet voor de schattigheid.
Verderop in de straat was een varken geslacht en lag er nog een ander op zijn lot te wachten. Er werden stukken vlees verkocht, een soort openluchtslagerij. Ik kreeg een stuk vel aangeboden 'hier, het is vers', maar ik sloeg af, heb al eens op een oor gekauwd en dat beviel niet.
En ik werd weer hier en daar gewenkt, maak een foto! En minstens 10 kinderen probeerden tegelijkertijd op het schermpje de foto terug te kijken.
Op de terugweg Laslău Mare inrijdend werden we nog dringend aangehouden. Op een manier dat je denkt dat er minstens een vrouw aan het bevallen is en naar het ziekenhuis moet. 'Ik heb meubel te koop, koelkast, gasfornuis, een partij hout'. 'Nee joh, we hebben alles wat we nodig hebben' bromde Arjan.
Een benzinetanken dingetje
Tanken. 'Gooi 'm maar vol' zei ik nog tegen Arjan, we moeten nog naar Cluj donderdag. Vol? overvol zul je bedoelen. Tankslang sloeg niet af en liep over. Arjan gaf het door aan de pompbediende. 'Kan ik er wat aan doen' was haar antwoord. 'U bent de eerste die er over klaagt' voegde ze er aan toe. Ja, hè hè, de meeste Roemenen hebben helemaal geen geld om een volle tank in één keer te betalen. En komen dus niet tot het moment waarop de slang moet afslaan.
Laatst vulde Arjan 'm ook niet vol, hij vroeg om 10 liter. Maar de pompbediende dacht dat er 10 lei in moest en toen zat er maar 3 liter in!
Een benzinetanken dingetje
Tanken. 'Gooi 'm maar vol' zei ik nog tegen Arjan, we moeten nog naar Cluj donderdag. Vol? overvol zul je bedoelen. Tankslang sloeg niet af en liep over. Arjan gaf het door aan de pompbediende. 'Kan ik er wat aan doen' was haar antwoord. 'U bent de eerste die er over klaagt' voegde ze er aan toe. Ja, hè hè, de meeste Roemenen hebben helemaal geen geld om een volle tank in één keer te betalen. En komen dus niet tot het moment waarop de slang moet afslaan.
Laatst vulde Arjan 'm ook niet vol, hij vroeg om 10 liter. Maar de pompbediende dacht dat er 10 lei in moest en toen zat er maar 3 liter in!
Lagere school in Laslau Mare bezocht 21-05-2014
Vandaag bij de plaatselijke school geweest, kleuterschool en lagere school ineen, met in totaal 70 leerlingen. Warm welkom, een luisterend oor, en een uitgebreide rondleiding van mevrouw de directeur. Ze steunt het sterilisatieproject, en er werd een mooi plekje op de muur uitgezocht voor een postertje.
En voordat ik het wist stond ik voor een klasje, deelde de directeur flyertjes uit, en beloofde ik een keer een les Nederlands (wie wil dat nou leren) te geven. Ook zijn we welkom met speciale boekjes om een educatieproject vorm te geven. Op de terugweg liepen twee meisjes mee, zou ik een keer met hen Engels willen oefenen?
De secretaresse van de school vertelde over het hondje dat ik bij de school had gefotografeerd, baasje overleden en nu rondzwervend. En een ander wees me het huis aan dat recent verlaten is door een groep mensen die naar Ierland is gegaan, en een stuk of 6 honden zijn achtergebleven. Geven hinder en planten zich voort.
We moeten gaan overleggen met de gemeente Suplac hoe we het met de honden zonder eigenaar aanpakken. Volgens de nieuwe wet mogen ze na sterilisatie niet meer worden vrijgelaten, maar we kunnen de honden ook nergens houden. Het zwerfhondenprobleem is in onze gemeente erg klein, het gaat gelukkig maar om een handjevol honden. Eenmaal was er een vent die met de auto van elders kwam en zijn Kaukasische herder (dat zijn joekels van honden) dumpte in het dorp. De hond was zeer agressief, eerst probeerden ze hem te vangen, maar uiteindelijk hebben ze hem moeten doodschieten.
Op de school zag ik ook een doos voor lege batterijen bij een ecoproject. Heel goed, er is nog een zeer laag milieubesef en het doet me vaak pijn hoe Roemenen hun prachtige land vervuilen. Ook wat dat betreft weten ze (nog) niet beter.
Vandaag bij de plaatselijke school geweest, kleuterschool en lagere school ineen, met in totaal 70 leerlingen. Warm welkom, een luisterend oor, en een uitgebreide rondleiding van mevrouw de directeur. Ze steunt het sterilisatieproject, en er werd een mooi plekje op de muur uitgezocht voor een postertje.
En voordat ik het wist stond ik voor een klasje, deelde de directeur flyertjes uit, en beloofde ik een keer een les Nederlands (wie wil dat nou leren) te geven. Ook zijn we welkom met speciale boekjes om een educatieproject vorm te geven. Op de terugweg liepen twee meisjes mee, zou ik een keer met hen Engels willen oefenen?
De secretaresse van de school vertelde over het hondje dat ik bij de school had gefotografeerd, baasje overleden en nu rondzwervend. En een ander wees me het huis aan dat recent verlaten is door een groep mensen die naar Ierland is gegaan, en een stuk of 6 honden zijn achtergebleven. Geven hinder en planten zich voort.
We moeten gaan overleggen met de gemeente Suplac hoe we het met de honden zonder eigenaar aanpakken. Volgens de nieuwe wet mogen ze na sterilisatie niet meer worden vrijgelaten, maar we kunnen de honden ook nergens houden. Het zwerfhondenprobleem is in onze gemeente erg klein, het gaat gelukkig maar om een handjevol honden. Eenmaal was er een vent die met de auto van elders kwam en zijn Kaukasische herder (dat zijn joekels van honden) dumpte in het dorp. De hond was zeer agressief, eerst probeerden ze hem te vangen, maar uiteindelijk hebben ze hem moeten doodschieten.
Op de school zag ik ook een doos voor lege batterijen bij een ecoproject. Heel goed, er is nog een zeer laag milieubesef en het doet me vaak pijn hoe Roemenen hun prachtige land vervuilen. Ook wat dat betreft weten ze (nog) niet beter.
Eli heeft puppies
Eli, de bichon van Dorina, is twee dagen geleden bevallen van 3 pupjes (laten dekken door een bichon) , eentje redde het niet, en nu zijn er nog 2 teefjes over.
En nu met pijn in het hart afscheid nemen van Roemenië voor twee weken. Ik ben even in Nederland.
Eli, de bichon van Dorina, is twee dagen geleden bevallen van 3 pupjes (laten dekken door een bichon) , eentje redde het niet, en nu zijn er nog 2 teefjes over.
En nu met pijn in het hart afscheid nemen van Roemenië voor twee weken. Ik ben even in Nederland.