En we kochten Paasbrood bij Hongaarse bakker, want die zou het best gevulde brood maken. We konden weken vooruit met al ons lekkers! En we wisten dat we na de Paasmaaltijd bij Carmen ook zouden weggaan met potten en pannetjes vol overgebleven (lees: bewust teveel gemaakte) sarmale en lamsvlees.
En we wisten dat we De Paasmarkt en de Kerstmarkt zijn zo van die vaste ijkpunten. En in die traditie hoort ondertussen ook huisgemaakte potjes met jam kopen bij een oud vrouwtje, dat me ondertussen al kent. En we kochten Paasbrood bij Hongaarse bakker, want die zou het best gevulde brood maken. We konden weken vooruit met al ons lekkers! En we wisten dat we na de Paasmaaltijd bij Carmen ook zouden weggaan met potten en pannetjes vol overgebleven (lees: bewust teveel gemaakte) sarmale en lamsvlees. Wat heerlijk dat het weer voorjaar werd, en wat genoot ik van de bedrijvigheid om me heen. Er werd druk gewerkt in de tuin, en we kregen ook kuikentjes. Aan alles konden we voelen dat mensen zich opmaakten voor Pasen.
Of ik eieren wilde gaan koken. Jawel, maar hoezo voor de kip met de kuikentjes? Ik had er nog nooit van gehoord dat ze hun eigen produkten opeten. Maar blijkbaar lusten ze het graag. Oh ja, er zijn twee kippenrassen in één nest, die met de kale nekjes zijn een echt Roemeens ras. Pasen duurt hier 5 dagen. Vandaag Goede vrijdag, morgen, en dan Eerste, Tweede en Derde Paasdag. "De zigeuners staat in de rij om hun maandelijkse overheidstoelage op te halen" zei Sjoni. "Ze gaan 5 dagen drinken, eten en dansen, en daarna is het op." Aan het einde van mijn wandeling trof ik een eerste slachtoffer. Een oudere vrouw lag flat-out op de stoep, bebloed. Ik takelde haar overeind, waarbij ze nog even vroeg of de honden niet beten. De ouderdom komt met gebreken, zei ze. En met een beetje alcohol, nietwaar, voegde ik er aan toe. Aan de kegel te ruiken was de toelage er meteen al doorheen gejast. Ik plantte haar op een bankje en adviseerde haar even op krachten te komen voor ze naar huis zou lopen. Schitterende tocht gemaakt door een prachtig landschap, met mooie dorpjes. Uiteindelijke doel was het betalen van een rekening, maar toen we uiteindelijk aankwamen, na vele fotomomenten te hebben benut, bleek het bedrijf al dicht te zijn. Maar gelukkig hebben we de foto's nog!
Er was ook zo'n onbeschrijfelijk mooi beeld, een inktzwarte lucht, en de late zon op de heuvel, met de schaapskudde op de heuveltop. In het echt altijd mooier dan de foto. Wat een geweldige Eerste Kerstdag. met zoveel warmte omringd zijn door vrienden, samen lachen, drinken, genieten van het heerlijkste Roemeense eten, een stortvloed van zulke lieve, zorgvuldige uitgezochte kadootjes voor elkaar, mooier kan kerst niet worden!
Alles zelfgemaakt he, dat eten. Er komt geen pakje of zakje aan te pas, dagen en dagen staat Carmen in de keuken voor de kerst. Zo is het nu eenmaal de gewoonte, zegt ze. Met sarmale, want zonder sarmale is het geen echte kerst. En Carmen krijgt een 10 voor haar sarmale. En Tweede Kerstdag eten we er ook van, want ze maakt een grote pan sarmale extra. Kerstavond betekent kerstzang. Elke streek weer zijn eigen gewoontes. We gingen naar een kerkje, maar niemand ging ín de kerk zitten. Nee, de mannen beklomnen de toren en zongen vandaar uit de resterende mensen toe die buiten onderaan de kerk stonden. De microfoon in de toren was stuk, maar ze zongen zeer luid. Eén liedje. Erg mooi. Daarna ging de stoet naar het huis van de priester en werd er binnen gezongen. Drie liedjes. Ik ken al aardig wat Roemeense kerstliedjes, maar deze waren weer zeer regionaal. Er was warme wijn en brandewijn en koekjes. Daarna werd de groep gesplitst in ouderen en jongeren en gingen ze elders zingen, terwijl wij met vrienden meegingen naar hun moeder. Er waren vele soorten cake en gebakjes, en daarna kwamen er tot mijn verrassing nog een boel andere hapjes bij tot we ploften. We moesten ook zeker varkenswang proeven. We werden ondervraagd over ons geloof. Niets zijn dat kon niet, hoe moest je dan begraven worden? En hoe vieren jullie dan kerst, zingen jullie ook kerstliedjes langs de huizen?
De boom staat, de lichtjes hangen om het huis, er ligt nog een pietsje sneeuw en het is friskoud (of brrrrkoud), we hebben de kerstmarkt bezocht, en de eerste cozonac (kerstbrood) is al achter de kiezen.
Ik zeg: kerst kan beginnen! Gisteren was ik weer in Ilimbav voor een evenement, ditmaal hadden ze lam aan het spit. Ik heb in plaats van foto's een keer gefilmd, en de stukjes aan elkaar geplakt. Ik weet niet of het filmpje te lang is geworden (6 minuten), maar ik hoop toch dat jullie ervan genieten (behalve de vegetariërs, vrees ik). Eerst zie je hoe ze mamaliga (maisbrij) maken, en daarna het aansnijden van het vlees. Verder zie je hoe geweldig de honden van Daniela zijn, met kinderen, en zelfs als ze botten eten zijn ze betrouwbaar. Al wijst iemand (terecht) een vader er wel op dat er iets zóu kunnen gebeuren. Toen werden er twee paarden ingespannen en mochten mensen korte stukjes meerijden. Ik zat met schattige kindjes in de kar, die op mijn verzoek nogmaals hun liedje zongen. Het was weer een reuze gezellige dag, het weer was ook een enorme meevaller, want er was regen voorspeld. En er waren bezoekers uit allerlei windstreken, zoals Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Italië, Rusland en België. En dan babbelen in allerlei talen door elkaar heen, en begrijpen we elkaar doorgaans toch. Vooral het 'hmmmmmmm smak smak smak' is internationaal, het lam was goddelijk! Heb ook een heel gesprek met de slachter gehad, wilde een aantal details weten rondom het slachten, die ik jullie zal besparen, haha. Maar we hebben in dankbaarheid van het lam genoten. Nou hoewel, één detail is wel belangrijk, dat hij het belangrijk voor het dierenwelzijn en de kwaliteit van het vlees belangrijk vindt dat het zo rustig mogelijk gebeurt, dat er zo min mogelijk stress is.
Hosman is alweer zo'n schilderachtig Transilvaans dorpje, dat deze keer de host was van de Transilvanian Brunch. Dat betekent goddelijk lokaal eten en een gezellig bont internationaal gezelschap. Ik nam aan het einde van de dag een soort van platte oliebol, strooide er wat poedersuiker op, en zag iemand anders zure room op haar oliebol doen. Leek me ook een goed idee. Maar toen ik een hap nam bleek ik er room met heel veel knoflook op te hebben gedaan, De eerste hap was daarom een grote verrassing, maar het wende snel, en uiteindelijk past knoflook overal bij. Er waren uitstapjes naar Moara veche, 'De Oude Molen', waar nog op zeer traditionele wijze brood wordt gebakken, en naar het mooie weerkerkje, waar de toren beklommen kon worden. Een vrouw vroeg of de brave labrador (foto hieronder)aan de riem kon worden gehouden, en hij moest een muilkorf om, want zo is de wet, voegde ze er aan toe, maar dat verzoek werd niet opgevolgd, en hij deed werkelijk geen vlieg kwaad, liep zelfs niet te bedelen. Had alleen een prikband om, dat was het enige wat ik niet helemaal begreep. iemand dacht dat hij verlamd was, maar hij lag er gewoon relaxed bij, en zal wel goede heupen hebben.
Orthodox Pasen 2016 gevierd bij Carmen en haar familie. Het was een geweldig geslaagde middag. Met veel eten en drinken, zoals het betaamt in Roemenië, met traditionele gebruiken, met kadootjes, maar vooral met heel veel warmte en vrolijkheid. We aten onder andere drob, een heerlijke paté. Carmen maakt (bijna) alles zelf, vanaf de basis, en had dan ook vele dagen voorafgaand voor Pasen lange dagen in de keuken doorgebracht. 'Hoe vieren jullie Pasen', vroeg ze? Nou, het koken besteden we soms uit door naar een restaurant te gaan, of we gaan thuis gourmetten in kleine pannetjes (liet een paar foto's zien op mijn smartphone). Maar dagen in de keuken staan? Ik ken niemand die dat doet.... En er waren veel kadootjes, ik kreeg maar liefst 3 verschillende tasjes vol met verrassingen, jemig zeg, het was alsof ik jarig was! Carmen was nog blijer met haar presentje. Ze is een enorm grote fan van André Rieu en we liepen stad en land af om de cd van het concert van André Rieu in Boekarest te vinden. In juni komt hij weer concerten geven, want André houdt van Roemenië, en Roemenië van André. En toen kwam het traditionele eiertikken. De een zegt dan Hristos a inviat en de ander antwoordt dan Adevarat a inviat (de Here is herrezen - hij is waarachtig herrezen) en dan tik je met de eieren. Wiens ei nog heel is gaat verder met tikken, tot er eentje overblijft met het 'sterkste' ei. Klapstuk van de dag: de schotel met overheerlijke sarmale. Want zonder sarmale is het geen feest, zegt Carmen.
Sjoni ging op zoek naar een verloren lam, hoe toepasselijk met Pasen, maar kwam terug met paddenstoeltjes.
Hij had vanaf 6 uur vanochtend een lam in de heuvels horen jammeren. Eerst ging hij informeren bij een bekende schaapsherder, nee die miste geen lam. En voelde zich verder niet geroepen om actie te ondernemen als het beest niet van hem was. Dus trok Sjoni de laarzen aan en ging op zoek. Maar hij kon het lam niet vinden en hoorde na een tijdje ook geen geblaat meer. Ondertussen kwam hij wel veel paddenstoeltjes tegen en ging hij aan de pluk. Nu zit hij ze met een lampje op zijn hoofd schoon te blazen, want we willen geen wormpjes opeten. Wat we daarna met het lam hadden moeten doen is vers twee. Zowel hij, onderweg, als ik, thuis, dachten: straks beschuldigen ze ons van diefstal. Ik heb al meer uit hulpvaardigheid ellende op de nek gehaald. Maar hij had medelijden met het arme schaapje. Nu is het stil, zouden de vossen nu een paasmaaltijd hebben? |
JacquelineHier begint de weblog over mijn leven in Roemenië. Met een typefoutje stond er opeens 'weglog'. Is dat even toepasselijk! Archives
September 2019
Categories
All
|